بررسی روند تغییرات کاربری اراضی کلانشهر کرج و ارتباط آن با نمایه های سیمای سرزمین

گسترش شهرها و رشد جمعیت همراه با افزایش آلودگی محیط زیست بر اثر فعالیت های انسانی که سبب تغیرات غیر اصولی در پوشش گیاهی و فضای سبز شده است در توسعه پایدار اراضی، مدیریت تغییر کاربری اراضی عامل مهمی به شمار می آید. سنجش از دور می تواند منبع مناسبی برای تهیه داده ها به منظور تهیه نقشه انواع پوشش اراضی و همچنین پایش محیط زیست باشد. تلفیق سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در کاهش هزینه، کوتاه نمودن زمان و افزایش جزئیات و دقت اطلاعات می تواند بسیار موثر باشد. در این تحقیق که هدف بررسی روند تغییرات کاربری اراضی کلانشهر کرج می باشد با استفاده از داده های سنجش از دور شامل عکس های هوایی و تصاویر ماهواره ای irs-p5و irs-p6، نقشه های کاربری اراضی مربوط به سالهای 1335، 1368 و 1390 تهیه شده اند. برای استفاده از تصاویر ماهواره ای ابتدا در مرحله آماده سازی تصویر تصحیحات هندسی اعمال شده و طبقه بندی تصویر به روش حداقل فاصله(minimum distance) انجام گردید. بررسی روند تغییرات با استفاده از روش analystic patch و به کمک سنجه های منتخب سیمای سرزمین شاملca، pland، pd،lpi،lsi، enn-mn و shape-mnانجام شده و اطلاعاتی در زمینه کاربری شهر کرج به صورت کمی، نحوه توزیع فضایی، وسعت و پیوستگی کاربری ها تهیه شد.نتایج بدست آمده نشان دهنده تبدیل منطقه مورد مطالعه از یک باغ شهر با مساحت 1204 هکتار به کلانشهر با مساحت 17540 هکتار در یک دوره 55 ساله می- باشد که تغییرات حدود 45/354 هکتار در سال را نشان میدهد. بیشترین نوع کاربری تبدیل شده به مناطق مسکونی مربوط به مراتع می باشد به طوری که در طی این سال ها مراتع به یک سوم کاهش یافته و مناطق مسکونی 52 برابر شده اند. روابط رگرسیونی بین رشد شهر و خصوصیات انسانی، محیطی و توپوگرافی، بیان کننده گسترش شهر درجهت اراضی شیبدار ومناطق کوهستانی بوده است. سرانه فضای سبز در طی دوره مطالعه از 558 در سال 1335 به 25 متر مربع در سال 1390 کاهش یافته است لذا باید برنامه ریزی جهت هم سو کردن روند گسترش شهر با سرانه فضای سبز مورد نیاز جمعیت ساکن در این منطقه صورت گیرد.